Kết quả thực hiện nhiệm vụ khoa học công nghệ quỹ gen cấp nhà nước cây dược liệu sâm tố nữ và ngải đen

Trong thời gian từ năm 2016 đến năm 2021 tại các tỉnh Sơn La, Thanh Hóa và Nghệ An; Viện Nghiên cứu và Phát triển Vùng đã thực hiện nhiệm vụ: “Khai thác và phát triển nguồn gen cây thuốc Sâm tố nữ (Pueraria candollei Grah. ex Benth. var.  mirifica Airy Shaw & Suv.) và Ngải đen (Kaempferia parviflora Wall. ex Baker)”.

Sâm tố nữ (Pueraria candollei var. mirifica) là dược liệu quý, có nhiều hoạt tính dược lý và công dụng, như Sâm tố nữ giàu hormone thực vật (phytoestrogen), chứa loại hợp chất độc nhất (miroestrol, deoxymiroestrol) và các isoflavones (puerarin, daidzin,…); đặc biệt là miroestrol, deoxymiroestrol là chất tương tự như các estriol estrogen, là hoạt chất an toàn cho người, có giá trị đặc biệt cho sức khỏe phụ nữ, như là hoạt chất làm trẻ hóa phụ nữ. Sâm tố nữ có công dụng trong điều trị các triệu trứng tiền mãn kinh và mãn kinh ở phụ nữ; tăng sự căng và săn chắc của vú; chống oxy hóa và sự lão hóa; chống ung thư vú, ung thư gan.

Ngải đen (Kaempferia parviflora) là dược liệu quý với các hoạt tính dược lý và nhiều công dụng trong tăng cường sức khỏe cho người. Ngải đen chứa các hợp chất có hoạt tính sinh học và tác dụng dược lý mạnh là 5,7-dimethoxyflavone, methoxyfavones, polymethoxyflavone. Nhiều nghiên cứu dược lý đã chứng minh những lợi ích khác nhau từ Ngải đen, bao gồm hoạt tính điều hòa chuyển hóa tế bào, hoạt tính chống ung thư, giãn nở mạch máu và hoạt tính bảo vệ tim, hoạt tính tăng cường tình dục, hoạt tính bảo vệ thần kinh, hoạt tính chống dị ứng, chống viêm và chống oxy hóa, hoạt tính chống viêm xương khớp, hoạt tính kháng vi sinh vật, và hoạt tính thấm qua da.

Nhiệm vụ đã đạt được các kết quả chính sau đây: 
1)    Quy trình kỹ thuật nhân giống cho nguồn gen Sâm tố nữ, nguồn gen Ngải đen;
2)    Quy trình kỹ thuật canh tác dược liệu theo hướng dẫn GACP-WHO cho nguồn gen Sâm tố nữ, nguồn gen Ngải đen;
3)    Tiêu chuẩn cơ sở của cây giống Sâm tố nữ, cây giống Ngải đen;
4)    Tiêu chuẩn cơ sở của dược liệu Sâm tố nữ, dược liệu Ngải đen.

Nhiệm vụ đã được Hội đồng khoa học cấp nhà nước đã nghiệm thu đánh giá hoàn thành tốt các mục tiêu, nội dung, kết quả và sản phẩm.

Kết quả nghiên cứu là những dẫn liệu tương đối đầy đủ và hệ thống về nông sinh học, trồng trọt của các nguồn gen Sâm tố nữ và Ngải đen; và là cơ sở để tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện công nghệ, mở rộng sản xuất để tạo nên nguồn dược liệu Sâm tố nữ và Ngải đen, nguyên liệu cho sản xuất thực phẩm chức năng và thuốc trong thời gian tới.

Theo Viện Nghiên cứu và Phát triển Vùng